Gevangenisdagboek

Dag 5, maandag 23 juli 2001, 05.53 uur De zon schijnt tussen de tralies van mijn raam door op wat een schitterende zomerdag moet zijn. Ik zit twaalfenhalfuur gevangen in een cel van 5 bij 3 passen en mag er pas tegen de middag weer uit: achttienenhalf uur eenzame opsluiting. In de cel onder me zit een joch van zeventien dat wordt beschuldigd van winkeldiefstal – zijn eerste vergrijp en nog niet eens veroordeeld – en hij wordt achttienenhalfuur opgesloten zonder met iemand te kunnen praten. Dit is Groot-Brittannië in de 21ste eeuw, niet Turkije, niet Nigeria, niet Kosovo, maar Groot-Brittannië. Op donderdag 19 juli 2001 werd Jeffrey Archer na een proces wegens meineed veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. De eerste 22 dagen en veertien uur bracht hij door in harer majesteits gevangenis Belmarsh, een extra beveiligde, dubbele A-categorie-gevangenis in het zuiden van Londen waarin enkele van de meest gewelddadige criminelen van Groot-Brittannië zijn opgesloten. Dit is het dagboek dat de auteur gedurende die tijd bijhield.

Dag 22, donderdag 9 augustus 2001, 10.21 uur Een schitterende dag; een dag om naar cricket te kijken, Pimm's te drinken, zandkastelen te bouwen, het gras te maaien. Geen dag om 180 kilometer te reizen in een zweetkist. Ik heb 21 dagen en veertien uur in Belmarsh gezeten en nu word ik op transport gezet naar harer majesteits gevangenis Wayland, een categorie C-gevangenis in Norfolk. Op 9 augustus 2001, 22 dagen nadat Jeffrey Archer – nu bekend als gevangene FF8282 – wegens meineed veroordeeld werd tot vier jaar gevangenisstraf, werd hij van een streng beveiligde gevangenis in Londen overgeplaatst naar HMP Wayland, een gemiddeld beveiligde gevangenis in Norfolk. De daaropvolgende 67 dagen, terwijl hij wachtte op overplaatsing naar een 'open', minimaal beveiligde gevangenis, werd hij niet alleen geconfronteerd met de dagelijkse vernederingen van een gevaarlijk overbelast gevangenissysteem, maar ook met de spirit en moed van zijn medegevangenen.

Dag 89, maandag 15 oktober 2001,14.30 uur Mijn celgenoot is David. Hij zet de muziek niet zachter als ik binnenkom en zijn sjekkie blijft tussen zijn lippen bungelen. Terwijl ik mijn bed opmaak vertelt Dave dat hij levenslang heeft en dat zijn oorspronkelijke straf vijftien jaar was. Hij heeft er tot dusver 21 jaar opzitten omdat hij nog steeds als een risico voor de samenleving wordt gezien, hoewel hij in een categorie D-gevangenis zit. Zijn oorspronkelijke misdaad was moord – op een kelner die verlekkerd naar zijn vrouw loerde. Het laatste deel van Archer's trilogie van gevangenisdagboeken beslaat de periode van zijn overplaatsing van een gemiddeld beveiligde gevangenis, Wayland, tot zijn uiteindelijke vervroegde vrijlating in juli 2003. Het is een schokkend verslag van de tijd in de beruchte gevangenis in Lincoln en de gebeurtenissen die leidden tot zijn opsluiting daar. Bovendien werpt het een schril licht op een systeem dat op instorten staat. Dit met humor, mededogen en oprechtheid vertelde dagboek besluit met een tot nadenken stemmend manifest dat omarmd zou moeten worden door zowel pleitbezorgers van hervormingen als door de gevangenisbevolking.